Marigold Flower Information in Marathi

Marigold Flower Information in Marathi

झेंडू फुल बद्दल माहिती / Marigold Flower Information in Marathi

मॅरीगोल्ड/ झेंडू हे भारतामध्ये लागवड केलेल्या सर्वात महत्वाच्या फुलांच्या वार्षिकांपैकी एक आहे. Marigold Flower Information in Marathi  त्याची सुलभ संस्कृती आणि विस्तृत अनुकूलनक्षमता, विस्तृत आकर्षक रंग, आकार, आकार आणि चांगली पाळत ठेवण्याच्या गुणवत्तेमुळे लोकप्रियता मिळविली आहे.  लागवड केलेल्या झेंडूच्या प्रजाती प्रामुख्याने दोन आहेत.  ती आहेत: आफ्रिकन मेरीगोल्ड – टॅगेट्स एरेटा आणि फ्रेंच मेरीगोल्ड – टॅगेट्स पेटुला.

वनस्पति वर्णन:

हवामान:

विपुल वाढ आणि फुलांसाठी मरी सोन्यासाठी सौम्य हवामान आवश्यक आहे.  वाढत्या कालावधीत सौम्य हवामान (14.5 ° – 28.6 ° से) फुलांच्या मोठ्या प्रमाणात सुधार करते तर उच्च तापमान (26.2 ° – 36.4 ° से) फुलांच्या उत्पादनावर विपरित परिणाम करते.  पर्यावरणीय स्थितीनुसार, झेंडू वर्षामध्ये तीन वेळा वाढू शकतो – पावसाळी, हिवाळा आणि उन्हाळी हंगाम.  फेब्रुवारीच्या पहिल्या आठवड्यानंतर आणि जुलैच्या पहिल्या आठवड्यापूर्वी आफ्रिकन झेंडूची लागवड फुलांच्या गुणवत्तेवर आणि उत्पादनावर मोठ्या प्रमाणात परिणाम करते.  मासिक अंतराने जुलैच्या पहिल्या आठवड्यापासून ते फेब्रुवारीच्या पहिल्या आठवड्यादरम्यान लागवड केलेली लागवड ऑक्टोबर ते एप्रिल या कालावधीत बाजारात फुलांचा पुरवठा करण्याचे आश्वासन देते, तथापि सप्टेंबरच्या लागवडीच्या पिकास जास्तीत जास्त फुलांचे उत्पादन मिळू शकते.  वर्षाच्या वेगवेगळ्या हंगामात फुलझाडे मिळण्यासाठी रोपांची पेरणी व पुनर्लावणीचा हंगाम खाली देण्यात आला आहे.

फुलांचा हंगाम

पेरणीची वेळ

पुनर्लावणी वेळ

पावसाळा

जून मध्यभागी

जुलैचा मध्य

हिवाळा

ऑगस्टचा मध्य

सप्टेंबरचा मध्य

उन्हाळा

जानेवारीचा पहिला आठवडा

फेब्रुवारीचा पहिला आठवडा

माती:

झेंडू ही वेगवेगळ्या प्रकारच्या मातीच्या परिस्थितीशी जुळवून घेते आणि त्यामुळे वेगवेगळ्या मातीत यशस्वीरित्या पीक घेता येते.  तथापि, पाणी साठवण्याची क्षमता असलेली, खोल, सुपीक, कुजलेली जमीन चांगली पाण्याची निचरा होणारी आणि तटस्थ ते नजीकच्या प्रतिक्रियेमध्ये (पीएच 7.0 – 7.5) सर्वात वांछनीय आहे.  झेंडू लागवडीसाठी एक आदर्श माती सुपीक आणि वालुकामय चिकणमाती आहे.

वाण:

टॅगेट्स एरेटा (आफ्रिकन झेंडू):

जायंट डबल आफ्रिकन ऑरेंज, जायंट डबल आफ्रिकन यलो, क्रॅकरजॅक, क्लायमॅक्स, डब्लून, गोल्डन एज, क्रायसॅन्थेमम मोहिनी, मुकुट सोन्याचे, सोन्याचे कापड.

टॅगेट्स पेटुला (फ्रेंच झेंडू):

रेड ब्रोकेड, रस्टी रेड, बटर स्कॉच, वलेन्सीया, सुकाना.

टॅगटेस टेनिफोलिया:

गोल्डन रत्न, लुलू, पुमिला, उर्सुला.

तथापि, बाजारात बहुतेक केशरी रंगाच्या वाणांना प्राधान्य दिले जाते.

साइटची निवडः

झेंडू लागवडीसाठी एक सनी ठिकाण योग्य आहे.  सावलीत, हे अधिक वनस्पतिवत् होणारी बाह्यवृद्धी वाढवते आणि कोणत्याही फुलांचे उत्पादन करत नाही.  ऑगस्ट ते सप्टेंबर दरम्यान लागवड केल्यावर सर्वाधिक उत्पादन दिले जाते.  पावसाळ्यात पाऊस पडणे आणि उन्हाळ्यात उच्च तापमानाचा परिणाम फुलांच्या गुणवत्तेवर होईल

  Let’s know more on Marigold flower information in marathi

शेताची तयारी व पेरणी:

शेताची तयारीः

नर्सरी बेड्स चांगले कुजलेले एफवायएम खोदून आणि एकत्र करून पूर्णपणे तयार केले आहेत.  बियाणे पेरण्यापूर्वी, मुंग्या टाळण्यासाठी नर्सरी बेडच्या बाहेरील बाजूस मलॅथियन धूळ धूळ करावी.

लागवड साहित्य आणि प्रसार:

झेंडू प्रामुख्याने बियाण्याद्वारे पसरविला जातो.  याशिवाय;  हे औषधी वनस्पती कटींग द्वारे प्रचार करू शकता.  बियाण्यांमधून उगवलेले पीक उंच, जोमदार आणि जोरदार फुलणारा आहे.

बियाणे करून

झेंडूचे बियाणे दर हेक्टरी २. 2.0 ते २. 2.5 किलो पर्यंत बदलते आणि उगवण होण्यासाठी साधारणतः 7 ते days दिवस लागतात.  रोपे वाढविण्यासाठी बियाणे भांडी, बियाणे पेटींमध्ये किंवा उथळ खोल्यांच्या ओळीत सपाट किंवा वाढलेल्या रोपवाटिकांवर लावल्या जाऊ शकतात.  नर्सरी बेड तयार करताना -10-१० कि.ग्रा. विरघळलेल्या फार्म यार्ड खतासाठी प्रति १ चौरस मीटर बेड पूर्णपणे मातीमध्ये मिसळले जाते.  बियाण्याच्या बेडची रूंदी 1.2 मीटरपेक्षा जास्त नसावी आणि उंची 15 सेंटीमीटर असावी.  बियाण्यांच्या पेरणीपूर्वी मुंग्या किंवा दिमाख्यांचा त्रास टाळण्यासाठी नर्सरीच्या पलंगावर थोडेसे बीएचसी धूळ घाला.  उगवण प्रक्रियेस गती देण्यासाठी हिवाळ्यातील बेडांवर पेंढाच्या थराने झाकलेले असावे.  तथापि मातीच्या वर रोपे दिसताच पेंढा काढावा.  पेरणीनंतर 7-7 दिवसानंतर बियाणे अंकुरित होतात.

औषधी वनस्पती कटिंग्ज द्वारे

गेन्ट आफ्रिकन यलो, गेन्ट आफ्रिकन ऑरेंजसारख्या जाती बियाणे सेट करत नाहीत.  म्हणूनच, हे सहसा औषधी वनस्पतींच्या कलमांनी गुणाकार करतात.  10 सें.मी. लांबीच्या एपिकल अंकुरांचा वापर सहसा वनस्पतिवत् होणार्‍या प्रसारासाठी केला जातो.  एक किंवा दोन जोड्या पाने असलेल्या प्रत्येक औषधी वनस्पतींना वाळूच्या माध्यमामध्ये एकतर बियाणे पॅन किंवा नर्सरी बेडमध्ये घातले जाते.  बेड्समध्ये कटिंग्ज ठेवण्यापूर्वी कटिंग्जच्या बेसल भागात मूळ वाढीसाठी नियामकांना लागू करा. सेरोडिक्स बी -१, रुटेक्स -१ म्हणून विपणन आणि लवकर मुळे प्रोत्साहित करण्यासाठी हार्मोन पावडरद्वारे उपचार केले जाते.  सुरुवातीला बेडवर सावली प्रदान करावी.  ओलसर परिस्थितीत बेड ठेवण्यासाठी नियमित पाणी दिले पाहिजे.  -10-१० दिवसात, मुळांना कटिंग्जमध्ये पाळले जाते जे नंतर लागवड साहित्य म्हणून वापरले जातात.

पुनर्लावणीची वेळः

जुलैच्या मध्यात, सप्टेंबरच्या मध्यभागी आणि फेब्रुवारीच्या मध्यभागी लावणीसाठी योग्य वेळ असतो.  रोपे लावताना रोपे 7 ते 10 सें.मी. उंचीची असावीत आणि 3-4 खरी पाने घ्यावीत.  संध्याकाळी वेळेत चांगल्या प्रकारे तयार केलेल्या ठिकाणी लावणी करावी.

रोपांची पुनर्लावणी:

माती बारीक करण्यासाठी माती 2 ते 3 वेळा नांगरली पाहिजे.  एक महिना जुन्या रोपांची लागवड रोपट्यांकरिता योग्य आहे.  उपटून काढण्यापूर्वी एक दिवस रोपवाटिका बेडवर पाणी पिण्यामुळे रूट सिस्टमचे नुकसान कमी होईल.  चांगल्या स्थापनेसाठी रोपांची उपटणे आणि लावणी संध्याकाळी करावी.

अंतरः

वनस्पतींच्या चांगल्या विकासासाठी आणि जास्त फुलांच्या उत्पादनासाठी वनस्पतींमध्ये योग्य अंतर ठेवणे आवश्यक आहे.  झेंडूसाठी खालील अंतर देण्याची शिफारस केली जाते.

खते आणि खते:

शेवटच्या नांगरणी दरम्यान 50 टन फार्म यार्ड खत / हेक्टर एकत्रीत करा.  प्रति हेक्टर 400 किलो एन, 200 किलो पी 2 ओ 5 आणि 80 किलो के 2 ओ वापरा.  अर्धा नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशचा संपूर्ण डोस बेसल डोस म्हणून लावावा, शक्यतो लावणीनंतर एक आठवड्यानंतर.  उर्वरित अर्धा नायट्रोजन वनस्पतीच्या वाढीच्या कालावधीत दोन किंवा तीन वेळा द्यावे प्रथम शक्यतो पंधरा दिवसांच्या अंतराने पहिल्या महिन्यानंतर.  खतांच्या प्रत्येक वापरा नंतर सिंचन द्या.

सांस्कृतिक कार्यः

झेंडूमध्ये तणांवर नियंत्रण ठेवणे हे एक महत्त्वाचे कार्य आहे.  वेळेत तण काढले नाही तर झेंडूची वाढ आणि उत्पादनक्षमता विशेषतः पावसाळ्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते.  माती सैल आणि तण मुक्त करण्यासाठी पिकाच्या कालावधीत H ते times वेळा होईंग व वीडिंग करावे.  रासायनिक तण नियंत्रण देखील शिफारसीय आहे.

सिंचन:

वनस्पतिवत् होणारी बाह्यवृद्धीच्या सर्व टप्प्यावर (60 days-60० दिवस) आणि फुलांच्या उत्पादनादरम्यान जमिनीत पुरेसा ओलावा आवश्यक असतो.  कोणत्याही टप्प्यावर ओलावाचा ताण सामान्य वाढ आणि फुलांना प्रभावित करते.  फिकट जमिनीत जास्त जमीनीपेक्षा जास्त प्रमाणात सिंचन आवश्यक असते.  वालुकामय चिकणमाती जमिनीत सप्टेंबर ते मार्च दरम्यान साप्ताहिक सिंचन आवश्यक असते तर उन्हाळ्याच्या महिन्यात एप्रिल ते जून या कालावधीत 4-5 दिवसांच्या अंतराने सिंचन आवश्यक असते.

चिमटे काढणे:

आफ्रिकन झेंडूच्या उंच जातींमध्ये झाडे प्रथम वरच्या बाजूस त्यांची शेवटची उंचीपर्यंत वाढतात आणि नंतर टर्मिनल फ्लॉवर तयार करतात.  टर्मिनल फ्लॉवर कळ्याच्या निर्मितीनंतर, अक्षीय शाखा विकसित होतात ज्या फुलांना जन्म देतात.  तथापि, जर शूटचा अॅपिकल भाग लवकर काढून टाकला गेला तर मोठ्या संख्येने illaक्झिलरी शूट उद्भवू लागतात ज्यामुळे आकाराचे झुडूप वनस्पती जास्त प्रमाणात एकसारखे आकाराचे फुले घेतात.  शूटचा एपिकल भाग काढून टाकणे पिंचिंग म्हणून ओळखले जाते.  असे आढळून आले आहे की लावणीनंतर 40 दिवसांनी चिमटे काढल्यास फुलांचे उत्पन्न वाढते.  तथापि, जायंट डबल आफ्रिकन यलो आणि ऑरेंजला पिंचिंगची आवश्यकता नसते कारण झाडे झुडुपे आणि शाखा असतात.

काढणी:

झेंडूची फुले पूर्ण आकार प्राप्त झाल्यावर ते उपटून टाकतात.  दिवसा थंड वेळेस फुलांचे पीक घेतले पाहिजे.  तोडण्यापूर्वी शेताची सिंचन करावी जेणेकरून कापणीनंतर फुले जास्त काळ टिकतील.  बाजारपेठेत नेण्यासाठी पॉलिथिनच्या पिशव्या किंवा बांबूच्या बास्केटमध्ये पुष्पेची फुले गोळा केली जातात.

फ्लॉवर यील्ड:

आफ्रिकन आणि फ्रेंच झेंडूमधील फुलांचे उत्पादन केवळ कॉर्टीरमध्येच नव्हे तर लागवड, अंतर आणि गर्भाधान यासह सांस्कृतिक पद्धतींमध्ये देखील 6 ते 8 दशलक्षांपर्यंत आणि हेक्टरी 1.5 ते 2.5 दशलक्षांपर्यंतच्या फ्रेंच आणि आफ्रिकन झेंडूमध्ये फुलांचे प्रमाण दिसून येते.  अनुक्रमे.  फ्रान्सच्या झेंडूमध्ये फुलांच्या वजनात संबंधित प्रमाणात 8 ते 12 टन आणि आफ्रिकन झेंडूमध्ये 11 ते 18 टन / हेक्टर होती.

पॅकिंग:

कापणीनंतर फुले ओलसर कापड्यांच्या पिशव्या किंवा बांबूच्या टोपल्यांमध्ये ओल्या कपड्याने किंवा पॉलिथीन शीट्सने भरून बाजारात पाठविल्या जातात.

बियाणे उत्पादन

केवळ हिवाळ्याच्या पिकापासून बियाणे गोळा करावे.

आफ्रिकन झेंडू:

120-150 किलो / एकर

फ्रेंच झेंडू:

400-500 किलो / एकर

पोस्टशेस्ट प्रक्रिया, ग्रेडिंग, पॅकिंग आणि स्टोरेजः

फुलझाडांची कापणी केल्यानंतर ते 2-3 दिवस सावलीत फ्लोअरवर वाळवले जातात.  कोरडे झाल्यावर, फुले हातोडा देऊन बियाणे वेगळे केले जातात आणि फुले पेंढा फुंकल्या गेलेल्या फुलांचे फेकून देऊन वेगळे केले जातात.  पॉलि बॅग किंवा कपड्यांच्या पिशव्यामध्ये पॅक करण्यापूर्वी बियाणे पूर्णपणे स्वच्छ आणि वर्गीकृत केली जातात आणि थंड ठिकाणी ठेवल्या जातात.  पॅक करण्यापूर्वी बियाणे ओलावा असणे आवश्यक आहे.

तेल आणि गुणवत्ता नियंत्रणाचे निष्कर्ष:

टॅगेट्स पाटुलाच्या सर्व भागांमध्ये आवश्यक तेले असते, जे स्टीम डिस्टिलेशनद्वारे सहजपणे काढले जाऊ शकते.  तेलाला एक गंध आहे आणि ते उडण्यापासून बचाव करणारे म्हणून कार्य करते.  असे आढळून आले आहे की आय-लिमोनेन, ओसिमिन, आय-लिनाइल aसीटेट आणि आय-लिनालूल टॅगटेस एरेटामधून काढले गेले आहेत.  अत्यावश्यक तेलाच्या सामग्रीसाठी वेगवेगळ्या प्रजातींचे मूल्यांकन करताना, टॅगेट्स सिग्नटामध्ये उच्च गुणवत्तेचे आवश्यक तेल (कोरडे पदार्थाचे 4.25%) असते जे परफ्यूम उद्योगात वापरले जाऊ शकते.

विपणन, वितरण आणि वाहतूक:

पिकांना सजावट, हार, फुले व धार्मिक कार्य इत्यादींना चांगली मागणी आहे. म्हणूनच मोठ्या / मोठ्या शहरांमध्ये या बाजारात विक्री करता येते जेथे ती हॉटेल्स, संस्था इत्यादींना दिली जाऊ शकते. बाजाराच्या फुलांना वितरित केलेली माला बांबूमध्ये पॅक करावी.  ओलसर मलमलच्या कपड्याखाली आच्छादित केलेली टोपली.

पीक लागवडीसाठी महत्वाच्या टीपा व उत्तम सराव:

नेहमी रोगमुक्त रोपांची सामग्री वापरा

वेळेवर तण व्यवस्थापन करावे.

योग्य वेळी आणि टप्प्यावर फुलांची कापणी करावी.

उत्पादन किंवा मूल्य जोडण्याचे वैकल्पिक उपयोगः

झेंडू फुलं सैल फ्लॉवर, कट फ्लॉवर, परफ्युमरी इंडस्ट्री, बेडिंगचा हेतू, औषधी व कॉस्मेटिक उद्योग, रंगसंगती, माला, सजावट इत्यादी म्हणून वापरता येतील.

वनस्पती संरक्षण:

कीड व्यवस्थापन:

बड सुरवंट (हेलिकॉप्टर आर्मिजेरा आणि फायसिटा एसपी.):

अंडी लहान कळ्या वर एकटे घातली जातात.  अळ्या फुलांना हानिकारक फुलांचे उत्पादन करण्यासाठी अळ्या खाद्य देतात.  फिसिता एसपीचा अळ्या.  कळ्या आणि फुले डोक्यावर फीड.

नियंत्रण:

संक्रमित कळ्या आणि फुले गोळा करणे आणि नष्ट करणे या रोगाचा पुढील प्रसार रोखू शकतो.  एन्डोसल्फान 0.07% किंवा मिथाइल पॅथिओन 0.05% च्या फवारण्या.

Idsफिडस् (isफिस गॉसिपी):

Idsफिड्स प्रामुख्याने फुलांच्या खालच्या पृष्ठभागावर आणि पाकळ्याचा आधार घेतात.  अप्सरा आणि प्रौढ फुलांचे फळांचा रस शोषून घेतात ज्यामुळे विरघळते आणि मंदावते.

नियंत्रण:

ऑक्सीडेमेटन मिथाइल 0.05% किंवा मोंक्रोटोफॉस 0.05% फवारणी.

थ्रिप्स

थ्रिप्स तरुण पाने, कळ्या आणि फुले यांचा नाश करतात आणि भावडा चोखतात.  प्रभावित पाने विकृत होतात, परंतु फुलांच्या पाकळ्या तपकिरी आणि गलिच्छ झाल्या आहेत.

नियंत्रण:

ऑक्सिडीमेटन मिथाइलचे दोन-तीन फवारण्या, डायमथोएट 0.05%, 10 दिवसांच्या अंतराने.

लाल कोळी माइट (टेट्रानिचस एसपी.):

हे माइट्स कधीकधी फुलांच्या वेळेस रोपावर दिसतात.  झाडे धुळीचे स्वरूप देतात.  हे मेटासीस्टॉक्स 25 ई सी, किंवा रोगोर किंवा नुवाक्रॉन 40 ई सी किंवा केथोन @ 1 मिली / ली पाण्यात फवारणीद्वारे नियंत्रित केले जाऊ शकते.

केसाळ सुरवंट (डायक्रिसिया तिरकस):

हे सुरवंट झाडाची पाने खातात.  या सुरवंट 1 मिली / लीटर पाण्यात नुवान किंवा थिओदानद्वारे नियंत्रित केले जाऊ शकते.

रोग व्यवस्थापन:

बुरशीजन्य रोग:

ओलसर करणे:

हे राइझोक्टोनिया सोलानीमुळे उद्भवते आणि नंतर तपकिरी नेक्रोटिक स्पॉट्स रेडिकलला कमळ म्हणून दिसतात, नंतर नंतर मनुका आणि उदयपूर्व मृत्युदर वाढवते.  जेव्हा संक्रमित रोपे खेचली जातात तेव्हा रूट सिस्टम पूर्णपणे किंवा अंशतः कुजलेली दिसून येते.  पेरणीपूर्वी बियाणे प्रति किलो बियाणे 3 ग्रॅम किंवा कार्बेन्डाझिम @ 2.5 ग्रॅम बियाण्यावर घाला.

फ्लॉवर कळी रॉट:

हे अल्टेनारिया डियेंथीमुळे होते.  हा रोग प्रामुख्याने तरुण फुलांच्या कळ्यावर दिसतो आणि कोरड्या सडण्यामुळे परिणाम होतो.  प्रौढ कळ्यांवर लक्षणे कमी दिसतात परंतु या कळ्या उघडण्यात अपयशी ठरतात.  या आजारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी डीथ्ने एम- han 45 @ ०.२% च्या पिकाची नियमित फवारणी करावी.

पावडरी बुरशी (ऑडियम एसपी. लेव्हिदुला टौरिका):

ऑडियम एसपी  झेंडूमध्ये चूर्णयुक्त बुरशी येते.  पानांवर पांढरे, लहान, वरवरचे डाग दिसतात आणि नंतर वनस्पतीचा संपूर्ण भाग पांढर्‍या पावडरने व्यापलेला असतो.  करठाने (E० ई) ते ०.%% फवारणी करून किंवा पंधरवड्या अंतराने सल्फर पावडर धूळ घालून हा आजार नियंत्रित केला जाऊ शकतो.

नियंत्रण:

सल्फर कंपाऊंड्स, कार्बेंडाझिम, ट्रायडाइमफॉन, फेनेरीमोल, पेन्कोनाझोल आणि ट्रायफॉरिनचा पर्णासंबंधी अनुप्रयोग.

विल्ट आणि स्टेम रॉट (फायटोफोथोरा क्रिप्टोजीया):

बुरशीचे मुळे आणि वनस्पतींच्या कॉलर भागावर हल्ला करते.  रोपवाटिकांमध्ये संक्रमणाचा परिणाम ओलसर होतो आणि जमिनीतील उच्च आर्द्रतेमुळे ती तीव्र होते.  शेतात संक्रमित झाडे मलविसर्जन दर्शवितात.

नियंत्रण:

कॅप्टॅफ, मॅन्कोझेब आणि मेटालॅक्सिलसह मातीचा उपचार करा.

कॉलर आणि रूट रॉट

(पेलीक्युलरिया फाइलेमेंटोसा, पी. रोलफसी, पायथियम अल्टिमियम, स्क्लेरोटिनिया स्क्लेरोटीआयरम):

हे बर्‍याच रोगजनकांमुळे होते आणि सामान्यतः फायटोफ्टोरा एसपी असतात.  राइझोक्टोनिया सोलानी, पायथियम एसपी  कॉलर रॉट एकतर रोपवाटिकेत किंवा उगवलेल्या वनस्पतींमध्ये होतो.  हे मातीच्या निर्जंतुकीकरणाद्वारे किंवा निरोगी रोपे वापरुन रोखता येते.  रूट आणि कॉलर भागांची सडणे लक्षात येते परिणामी झाडाचा नाश होतो.

नियंत्रण:

माती धूळ आणि निरोगी बियाणे लागवड

.

लीफ स्पॉट आणि ब्लड

(अल्टरनेरिया एसपी., सेप्टोरिया एसपी., सेरोस्पोरा एसपी.):

तपकिरी रंगाचे गोलाकार आणि तपकिरी राखाडी स्पॉट्स दिसतात.

नियंत्रण:

नियमितपणे बुरशीनाशकांची फवारणी करणे.

Marigold flower information in marathi
या लेखाबद्दल, आशा आहे की, आपणास हा लेख  मराठीमध्ये आवडला असेल.

RELATED POST

FOLLOW ME : BLOGSOCH