कडुनिंब बद्दल माहिती / Neem Tree Information in Marathi :-
वर्णन : कडुनिंबची झाडे आकर्षक फांदलेल्या सदाहरित रोपे आहेत Neem Tree Information in Marathi जी 30 मीटर उंच आणि घेर 2.5 मीटर पर्यंत वाढू शकतात. त्यांच्या पसरलेल्या फांद्यांमध्ये 20 मीटरपर्यंत गोलाकार मुकुट तयार होतात. अत्यंत दुष्काळाच्या पार्श्वभूमीवर पाने पडतात त्याशिवाय ते पानातच राहतात. लहान, सामान्यत: सरळ खोडात थोडीशी जाड, जोरदार खोडलेली साल असते. साइट मुळे किमान मुळे खोलवर मातीत शिरतात आणि विशेषत: जखमी झाल्यावर ते शोषक देतात. कोरडे लोकांमध्ये ही पिशवी विशेषतः विपुल असते.
कडुलिंबाचा सिंहाचा गैरवापर होऊ शकतो. उदाहरणार्थ, हे पोलार्डिंग (सुमारे 1.5 मीटरच्या उंचीवर पुनरावृत्ती होणारी) आणि त्याच्या अव्वल असलेल्या ट्रंक अ‍ॅस्राउट्सचा जोरदारपणे प्रतिकार करते. हे मुक्तपणे कोपीप्स (जवळ-जवळच्या पातळीवर पुनरावृत्ती होणारे). पोलार्डिंग आणि कोपिसिंग या दोहोंपासूनची वाढ अपवादात्मक वेगवान असू शकते कारण ती पूर्ण-वाढलेल्या झाडाला पोसण्यासाठी पुरेसे रूट सिस्टमद्वारे दिली जात आहे.
लहान, पांढरे, उभयलिंगी फुले illaक्झिलरी क्लस्टर्समध्ये भरल्या जातात. त्यांच्याकडे सुगंधसारखे मध असते आणि बर्‍याच मधमाश्या आकर्षित करतात. कडुनिंब मध लोकप्रिय आहे आणि त्यात अझादिरॅचिनचा कोणताही शोध नाही.
फळ एक गुळगुळीत, लंबवर्तुळाकार drupe आहे, जवळजवळ 2 सेंमी. योग्य झाल्यावर ते पिवळसर किंवा हिरवट पिवळसर असते आणि त्यात बी लागून गोड वास घेतात. Neem Tree Information in Marathi बियाणे शेल आणि कर्नल (काहीवेळा दोन किंवा तीन कर्नल) पासून बनलेले असते, बियाण्याचे वजन जवळजवळ अर्धे असते. हे कर्नल आहे जे कीटक नियंत्रणामध्ये जास्त वापरले जाते. (पानांमध्ये कीटकनाशक घटक देखील असतात परंतु नियम म्हणून ते बियाण्यांपेक्षा कमी प्रभावी असतात.)
कडुनिंबाचे झाड साधारणपणे -5–5 वर्षानंतर फळ देण्यास सुरवात होते, १० वर्षांत ते पूर्णपणे उत्पादक होते आणि त्यानंतर वर्षाकाठी kg० किलो फळ मिळू शकते. हे दोन शतकांपेक्षा जास्त काळ टिकेल.
वितरण
कडूनिंबाची उत्पत्ती आसाम आणि बर्मा (जिथे मध्य कोरड्या प्रदेशात आणि सिवालिक टेकड्यांमध्ये सामान्य आहे) येथे झाली आहे. तथापि, नेमके मूळ अनिश्चित आहे: काहीजण म्हणतात की, कडूलिंब संपूर्ण भारतीय उपखंडात मूळ आहे; इतर लोक पाकिस्तान, श्रीलंका, थायलंड, मलेशिया आणि इंडोनेशियासह संपूर्ण दक्षिण आणि दक्षिणपूर्व आशिया खंडातील कोरड्या जंगलाचे कारण सांगतात.
हे झाड भारतात सर्वाधिक वापरले जाते. हे केरळच्या दक्षिणेकडील टोकापासून हिमालयातील टेकड्यांपर्यंत, उष्णकटिबंधीय ते उपोष्णकटिबंधीय प्रदेशात, अर्ध्या ते ओल्या उष्णकटिबंधीय प्रदेशात आणि समुद्राच्या पातळीपासून सुमारे 700 मीटर उंचीपर्यंत वाढते.
आधीच नमूद केल्याप्रमाणे, या शतकाच्या पूर्वार्धात आफ्रिकेत कडुनिंबची ओळख झाली (साइडबार, पृष्ठ 85 पहा). हे कमीत कमी countries० देशांमध्ये स्थापित झाले आहे, विशेषत: सहाराच्या दक्षिणेकडील प्रदेशात, जेथे इंधन आणि लाकूड या दोन्ही गोष्टींचा पुरवठा करणारे महत्त्वपूर्ण देश बनले आहेत. Neem Tree Information in Marathi जरी व्यापक प्रमाणात निसर्गरम्य असले तरी ते कोठेही कीटक झाले नाही. खरंच, ते त्यापेक्षा चांगले दिसते ” पाळीव प्राणी ‘: खेड्यांमध्ये आणि शहरांमध्ये ते भरभराट होते असे दिसते.
गेल्या शतकात किंवा त्याहून अधिक काळापूर्वी, फिजी, मॉरिशस, कॅरिबियन आणि मध्य आणि दक्षिण अमेरिकेच्या बर्‍याच देशांमध्येही या झाडाची स्थापना झाली आहे.-काही प्रकरणांमध्ये हे कदाचित इंडेंटर्ड मजुरांनी केले होते, ज्यांना त्याचे दिवस त्यांच्या दिवसाचे मूल्य आठवते. भारताच्या खेड्यात राहतात. इतर प्रकरणांमध्ये हे फॉरेस्टरद्वारे सादर केले गेले आहे. अमेरिकेच्या खंडातील, दक्षिण फ्लोरिडामध्ये छोट्या छोट्या बागांची लागवड होते आणि दक्षिणी कॅलिफोर्निया आणि अ‍ॅरिझोनामध्ये शोध भूखंडांची स्थापना केली गेली आहे.
प्रचार
लैंगिक आणि वनस्पतिवत् होणारी झाडे अशा झाडाचा सहज प्रसार केला जातो. हे बियाणे, रोपे, रोपे, मूळ शोषक किंवा ऊतक संस्कृती वापरुन लावले जाऊ शकते. तथापि, हे साधारणपणे बियापासून घेतले जाते, एकतर थेट साइटवर लावले जाते किंवा रोपवाटिकेतून रोपे म्हणून रोपण केले जाते.
बियाणे तयार करणे ब fair्यापैकी सोपे आहे.Neem Tree Information in Marathi झाडांमधून फळ स्वतःच खाली पडते; ओसर, ओले झाल्यावर, खडबडीत पृष्ठभागावर चोळण्याद्वारे काढले जाऊ शकते; आणि (पाण्याने धुऊन) स्वच्छ, पांढरे बियाणे मिळतात. उदाहरणार्थ, टोगो आणि सेनेगल या देशांमध्ये लोक सफाई फळांच्या पिशव्या व पक्ष्यांकडे सोडतात, जे गोड लगद्यावर खाद्य देतात आणि नंतर झाडांखाली बियाणे थुंकतात.
हे प्रसिद्ध आहे की कडुलिंबाचे बियाणे फार काळ व्यवहार्य नसतात. साधारणपणे असे मानले जाते की 2-6 महिन्यांच्या साठवणानंतर ते यापुढे अंकुर वाढू शकणार नाहीत. तथापि, फ्रान्समध्ये साठवलेल्या बियाण्यांच्या नुकत्याच केलेल्या निरीक्षणामध्ये असे दिसून आले आहे की एंडोकॉर्पशिवाय बियाणे 5 वर्षाहून अधिक काळानंतर स्वीकार्य अंकुर वाढीची क्षमता (42 टक्के) होती.
ग्रोथ
झाडाच्या सखल प्रदेशात “जवळजवळ कोठेही” वाढतात असे म्हणतात. तथापि, साधारणतः 400-1,200 मि.मी. वर्षाव असणार्‍या भागात हे उत्कृष्ट प्रदर्शन करते. हे सर्वात तीव्र परिस्थितीत भरभराट होते, जेथे जास्तीत जास्त सावली तापमान तपमान °० डिग्री सेल्सिअस तापमानात वाढते परंतु ते अतिशीत किंवा थंड होणार्‍या प्रतिकारांचा सामना करणार नाही. विषुववृत्तीय जवळील समुद्रसपाटीपासून ते कदाचित 1,000 मीटरच्या उंचीवर हे चांगले कार्य करते. टप्रूट (किमान तरुण नमुन्यांमध्ये) झाडाच्या उंचीपेक्षा दुप्पट असू शकते.
कोरड्या, बांझ्या साइटवर चांगल्या वाढीसाठी कडुनिंब प्रसिद्ध आहे. माती निर्जंतुकीकरण, दगडफेक आणि उथळ असलेल्या किंवा पृष्ठभागाजवळ कडकडीत असलेल्या बहुतेक झाडांपेक्षा हे चांगले प्रदर्शन करते. काही आम्ल मातीतही झाड चांगले वाढते. Neem Tree Information in Marathi खरंच असं म्हणतात की पडलेली कडुलिंबची पाने, ज्यात किंचित अल्कधर्मी (पीएच 8.2) असतात, ते जमिनीत आंबटपणा कमी करण्यासाठी चांगले असतात. दुसरीकडे, कडुनिंब “ओले पाय” उभा राहू शकत नाही आणि जर ती जागा भरून गेली तर त्वरीत मरणार.
कडुनिंब अनेकदा वेगाने वाढतो. ते फक्त 5-7 वर्षांनंतर लाकूडांसाठी कापले जाऊ शकते. उत्तरी नायजेरिया (समारू) कडून आठ वर्षांच्या प्रदक्षिणा नंतर प्रति हेक्टरी 169 एम 3 इतके उत्पन्न मिळाले. घानामधील पीक एकाच वेळी १० ते १ 1087 मीटर प्रति हेक्टर दरम्यान नोंदविण्यात आल्या.
तण क्वचितच वाढीस प्रभावित करते. अगदी तरूण वनस्पतींच्या बाबतीत वगळता, कडुनिंब बहुतेक सर्व प्रतिस्पर्ध्यांवर वर्चस्व गाजवू शकते. खरं तर, झाडे स्वतःच “तण” बनू शकतात. ते अनुकूल साइट परिस्थितीत मोठ्या प्रमाणात पसरले, कारण बियाणे पक्षी, चमगादारे आणि बबून वितरीत करतात. त्याच कारणास्तव, जुन्या झाडांखालील नैसर्गिक पुनर्जन्म बहुतेक वेळा मुबलक असते. पण त्या सर्वांसाठी, अक्षरशः प्रत्येक ठिकाणी ते कडुनिंब उगवते वरदान मानले जाते, एक कोळ नाही. लोकांना जवळजवळ नेहमीच अधिक नेम्स येताना पहायला आवडतात.
कडुनिंब फळ. झाडावर जैतुनासारखे फळ मोठ्या संख्येने येऊ शकतात. मांसल बाह्य भागासारख्या प्राण्यासारखे प्राणी, Neem Tree Information in Marathi परंतु मध्यभागी असलेले बीज हे लोक सर्वाधिक वापरत असलेल्या घटकांचे स्त्रोत आहे. (एच. स्मुट्टर)
समस्या
कडुनिंबाची तीव्र वाढ आणि कठोर परिस्थितीत लवचीकपणा यासाठी प्रसिद्द आहे, परंतु, सर्व सजीव वस्तूंप्रमाणेच यातही अनेक कमतरता आहेत, त्यापैकी काही खाली चर्चा केल्या आहेत.
कीटक
बहुतेक, कडूनिंबाची झाडे उल्लेखनीय कीटकमुक्त असल्याचे मानले जातात; तथापि, नायजेरियात 14 कीटकांच्या प्रजाती आणि 1 परजीवी वनस्पती कीटक म्हणून नोंदविण्यात आले आहेत. काही हल्ले गंभीर होते आणि झाडे जवळजवळ बरीच पुनरुत्पादित झाली, जरी त्यांची वाढ आणि शाखांवर परिणाम झाला असेल.
तथापि, अलिकडच्या वर्षांत आणखी एक गंभीर धोका उद्भवला आहे. आफ्रिकेच्या काही भागात (प्रामुख्याने लेक चाड बेसिनमध्ये) एक प्रमाणात कीटक (आयोनिडीएला ओरिएंटलिस) एक गंभीर कीटक बनला आहे. हे आणि इतर प्रमाणात कीटक मध्य आणि दक्षिण भारतात कधीकधी कडुलिंबाच्या झाडाची लागण करतात. Neem Tree Information in Marathi ते भावडावर खाद्य देतात, आणि जरी त्यांना परिपक्व झाडाचे नुकसान झाले नाही तरी ते कदाचित तरुणांना ठार मारतील. आता आफ्रिकेत एक प्रकार आढळला आहे, त्याचा परिणाम तीव्र होऊ शकतो.
इतर कीटकांच्या कीटकांमध्ये पुढील गोष्टी समाविष्ट आहेत:
पिन्नास्पीस स्ट्रॅचॅनी स्केल कीटक (आशिया, आफ्रिका आणि लॅटिन अमेरिकेत सामान्य आहे);
लीफ-कटिंग मुंग्या अ‍ॅक्रोमिरमेक्स एसपीपी. (मध्य आणि दक्षिण अमेरिकेतील कडुनिंबाच्या झाडाचे सामान्य डिफोलिएटर);
छळयुक्त मॉथ oxडॉक्सोफाइज ऑरटा (पापुआ न्यू गिनीसह आशियामध्ये पाने सोडतात);
बग हेलोपेल्टिस थेव्हिव्होरा (दक्षिण भारतातील एक गंभीर कडुलिंब किटक मानला जातो); आणि
पायरेलिड मॉथ हायपसीपिला एसपी. (ऑस्ट्रेलियात कडुलिंबाच्या डागांवर हल्ले करतात).
जरी कडुनिंब लाकूड हे दीमक प्रतिकारांकरिता प्रसिद्ध आहे, जरी दीमक कधीकधी जिवंत झाडे खराब करतात किंवा ठार मारतात. तथापि, ते सहसा केवळ आजारी नमुन्यांवर हल्ला करतात.
Let’s know more on Neem tree information in marathi
रोग
पानांमध्ये बुरशीनाशक आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ घटक असूनही काही विशिष्ट सूक्ष्मजंतू पुढील गोष्टींसह झाडाच्या वेगवेगळ्या भागावर हल्ला करतात:
मुळे (उदाहरणार्थ रूट रॉट, गॅनोडेर्मा ल्युसीडम, उदाहरणार्थ);
देठ आणि डहाळ्या (उदाहरणार्थ ब्लिड्ट कॉर्टिकियम साल्मोनिकॉलर);
पाने (एक पानांचे स्पॉट, कर्कोस्पोरा सबसिलिसिस; पावडरी बुरशी, ऑडियम एसपी. आणि बॅक्टेरियाचा ब्ल्यूड स्यूडोमोनस अझादीराक्टी); 5 आणि
रोपे (स्लेरोटियम, राइझोक्टोनिया आणि फुसेरियमसह अनेक ब्लाइट्स, रॉट्स आणि विल्ट्स) .6
एक दुष्काळ रोग जो लाकडाचा रंग बिघडवितो आणि दीर्घ दुष्काळानंतर अचानक पाणी शोषून घेताना दिसतो. 7
पौष्टिक कमतरता
झिंक किंवा पोटॅशियमची कमतरता वाढ अत्यंत कमी करते. झिंक कमतरतेमुळे प्रभावित झाडे पानांच्या टिपा आणि पानांच्या समासांची क्लोरोसिस दर्शवितात, Neem Tree Information in Marathi त्यांच्या कोंब जास्त प्रमाणात राळ बाहेर टाकतात आणि त्यांची जुनी पाने गळून पडतात. पोटॅशियमची कमतरता असलेले लोक लीफ टिप आणि मार्जिनल क्लोरोसिस दर्शवितात आणि मरतात (नेक्रोसिस) .8
इतर समस्या
आगीत कडुलिंबाची रोपे सरळ मारतात. तथापि, प्रौढ झाडे जवळजवळ नेहमीच पुन्हा वाढतात, विशेषतः जर मृत भाग त्वरित कापला गेला असेल तर.
उच्च वारा ही संभाव्य समस्या आहे. चक्रीवादळ, चक्रीवादळ किंवा वादळ दरम्यान मोठ्या झाडे वारंवार काढून टाकतात. अशा हिंसक वादळाच्या झळा असलेल्या भागात लागवड करण्यासाठी कडुनिंब हा एक गरीब उमेदवार आहे.
कडुलिंबाच्या स्टँडच्या खाली पुन्हा तयार होणारी रोपे तीव्र सूर्यप्रकाशाच्या अचानक प्रदर्शनास संवेदनशील असतात. अशाप्रकारे, कडूलिंबाची झाडे साधारणपणे मोठ्या प्रमाणात रोपांची हत्या करतात, विशेषतः जर रोपे लहान असतील
काही ठिकाणी उंदीर आणि सुगंधित तळांच्या भोवती झाडाची साल कुरतडून तरुण झाडे मारतात. Neem Tree Information in Marathi जरी कोणतेही शारीरिक नुकसान न केल्याने, उंदीर कीटक असू शकतात: जिथे जिथे असंख्य आहेत तेथे फळझाडे शेतकरी कापणी करण्यापूर्वी अदृश्य होऊ शकतात.
कडुलिंब, कडक झाडाची पाने असलेले, हा पसंत केलेला ब्राउझ नाही, परंतु जर इतर काही उपलब्ध नसेल तर शेळ्या व उंट खाल्ले जातील. वस्तुतः आशियात बकरी व उंट टंचाईच्या वेळी तरुण कडुनिंबची झाडे इतक्या तीव्रतेने शोधतात की झाडे मेली. १० आफ्रिकेत कडुनिंब साधारणपणे पशुधनांकडे दुर्लक्ष केले जाते (ज्यामुळे झाडे अगदी खेड्यात आणि अंगणातही स्थापित करणे सोपे होते) . आशिया आणि आफ्रिकेत पशुधन कडुलिंबाबरोबर वेगळ्या पद्धतीने वागण्याचे कारण सध्या माहित नाही. हे झाडाच्या नमुन्यांमध्ये किंवा प्राण्यांच्या प्राधान्यांमध्ये किंवा भूतकाळातील अनुभवांमध्ये भिन्न असू शकते.
Neem tree information in marathi या लेखाबद्दल, आशा आहे की, आपणास हा लेख मराठीमध्ये आवडला असेल.