Peacock Bird Information in Marathi/ राष्ट्रीय पक्षी मोर बद्दल मराठी मध्ये माहिती :-
राष्ट्रीय पक्षी
सामान्य नाव: भारतीय पीफूल/ मोर
वैज्ञानिक नाव: पावो क्रिस्टॅटस
दत्तक: 1963
यात आढळलेः स्वदेशी ते भारत, नेपाळ, बांगलादेश, म्यानमार, श्रीलंका परंतु जगभरात त्याची ओळख झाली आहे
निवासस्थान: गवताळ जमीन, जंगले, मानवी वस्ती जवळ
खाण्याच्या सवयी: सर्वभक्षी
सरासरी वजन: नर – 5 किलो; महिला – 3.5 किलो
सरासरी लांबी: पुरुष – 1.95 ते 2.25 मीटर; महिला -upto0.95 मी
सरासरी विंगस्पॅन: 1.8 मी
=सरासरी आयुष्य: वन्य मध्ये 15-20 वर्षे
सरासरी वेग: 13 किमी / ता
संवर्धन स्थिती: कमीतकमी चिंता (आययूसीएन लाल यादी)
Let’s know more on peacock bird information in marathi:-
वर्तमान क्रमांक: अज्ञात
एखाद्या देशाचा राष्ट्रीय पक्षी त्या देशातील जीवजंतूंचा नियुक्त केलेला प्रतिनिधी आहे. पक्षी चिन्हित करू
शकतात अशा अद्वितीय गुणांच्या आधारे हे निवडले जाते. हे त्याच्या मालकीचे काही विशिष्ट गुण किंवा मूल्ये
टिकवून ठेवली पाहिजे. देशाच्या सांस्कृतिक इतिहासामध्ये राष्ट्रीय पक्षी हे एक प्रमुख वैशिष्ट्य असावे. राष्ट्रीय
पक्षी म्हणून निवडले जाण्याच्या दृष्टीने आणखी एक मुद्दा म्हणजे ते सौंदर्य आहे. देशी पक्षी हा देशी पक्षी म्हणून
ओळखला जाणे हा आणखी एक मुद्दा आहे. राष्ट्रीय प्रतीक म्हणून नियुक्त केल्यामुळे पक्षी वाढीस जागरूकता
आणि समर्पित संवर्धनाच्या प्रयत्नांना एक विशेष दर्जा प्रदान करतो.
भारतीय राष्ट्रीय पक्षी हा भारतीय पीफॉलला सामान्यतः मोर म्हणून ओळखला जातो. स्पेशल रंगीबेरंगी आणि
कृपा करणारे ओडल्स, इंडियन पीफॉल खूप लक्ष देण्याची आज्ञा देतात. मोर आणि त्याचे रंग हे भारतीय
अस्मितेचे समानार्थी आहेत. हे भारत आणि श्रीलंका स्वदेशी आहे, परंतु आता जगभरातील देशांमध्ये याची
वैशिष्ट्ये आहेत. मोर कधीकधी पाळीव प्राणी ठेवतात आणि सौंदर्याच्या उद्देशाने बागेत ठेवतात.
वितरण
भारतीय मोटार हे सुरुवातीला भारतीय उपखंडात स्वदेशी होते – सध्या भारत, नेपाळ, भूतान, पाकिस्तान, बांगलादेश, म्यानमार आणि श्रीलंका. युरोप आणि अमेरिकेसह अनेक वयोगटातील जगाच्या इतर भागात याची ओळख झाली आहे. अर्ध-वन्य लोकसंख्या ऑस्ट्रेलिया, न्यूझीलंड आणि बहामासमध्येही आढळते.
आवास
ते कमी उंचीच्या भागात आढळतात, साधारणत: समुद्रसपाटीपासून 1800 मीटरच्या खाली असतात. जंगलात, ते अर्ध-कोरड्या गवताळ प्रदेशांपासून ते ओलसर पाने गळणारे जंगलांपर्यंत अनेक प्रकारचे निवासस्थान आहेत. ते पाण्याचे शरीर जवळ राहणे पसंत करतात. Peacock Bird Information in Marathi ते मानवी वस्तीच्या आसपास शेतात, शेतात, खेड्यांमध्ये आणि सहसा शहरी भागात देखील राहतात. ते जमिनीवर चारा आणि घरटे करतात परंतु झाडांच्या उत्कृष्ट भागावर भाजतात.
प्रजातींचे पुरुष, ज्याला मोर देखील म्हटले जाते, ते एक अतिशय सुंदर देखावा सादर करते ज्याचे जगभर कौतुक होत आहे. ते चोचच्या टोकापासून ट्रेनच्या शेवटपर्यंत 195 ते 225 सेमी लांबीपर्यंत वाढू शकतात आणि सरासरी 5 किलोग्राम वजनाचे असतात. मोराचे डोके, मान आणि स्तनाचा रंग किरमिजी रंगाचा आहे. त्यांच्या डोळ्याभोवती पांढर्‍या रंगाचे ठिपके आहेत. त्यांच्या डोक्यावर डोके वर सरळ पंख आहेत आणि ते निळ्या पंखांनी टिपलेले आहेत. मोरातील सर्वात लक्षणीय वैशिष्ट्य म्हणजे विलक्षण सुंदर शेपटी, ज्याला ट्रेन देखील म्हटले जाते. Hat वर्षांच्या हॅचिंगनंतरच ट्रेन पूर्णपणे विकसित झाली आहे.
हे 200 विचित्र प्रदर्शन पंख पक्ष्याच्या मागील बाजूस वाढतात आणि मोठ्या प्रमाणात वरच्या शेपटीच्या आवरणांचा विस्तार करतात. ट्रेनचे पंख सुधारित केले गेले जेणेकरून त्यांच्याकडे पंख जागोजागी अडकलेले नसतील आणि म्हणून ते हळुवारपणे संबंधित असतील. रंग विस्तृत मायक्रोस्ट्रक्चरचा परिणाम आहेत ज्यामुळे एक प्रकारचा ऑप्टिकल इंद्रियगोचर तयार होतो. प्रत्येक ट्रेनचे पंख डोळ्यांच्या भांड्यात किंवा ओसेलस असलेल्या ओव्हल क्लस्टरमध्ये समाप्त होते जे अत्यंत लक्षवेधी असते. मागील पंख हिरवट तपकिरी रंगाचे आहेत आणि ते लहान आणि निस्तेज आहेत. भारतीय मयूरची मांडी मांडीच्या रंगात असते आणि त्यांच्या मागच्या भागाच्या पायावर उत्तेजन येते.
** Peacock Bird Information in Marathi
मादी मोदक किंवा पीनमध्ये संपूर्णपणे चमकदार रंग नसतात. त्यांच्याकडे मुख्यतः तपकिरी राखाडी रंगाची रंगत असते आणि काहीवेळा तो मयरासारखा असतो परंतु तपकिरी रंगाचा असतो. त्यांच्याकडे विस्तृत ट्रेनची कमतरता आहे आणि गडद तपकिरी शेपटीचे पंख आहेत. त्यांचा चेहरा आणि घसा गोरा, तपकिरी रंगाचा मान आणि पाठ, एक पांढरा पोट आणि एक धातूचा हिरवा वरचा स्तन आहे. पेहेन्स ०.95. मीटर लांबीपर्यंत वाढतात आणि त्यांचे वजन २.7575 ते K कि.ग्रा. दरम्यान असते.
भारतीय पीफुल्ल प्रजातींमध्ये काही प्रमाणात रंग आढळतात. काळ्या-खांद्यात फरक लोकसंख्येमधील अनुवांशिक भिन्नतेमुळे बदल झालेल्या उत्परिवर्तनातून उद्भवतो. मेलेनिन तयार करणार्‍या जीन्समधील परिवर्तन, क्रिम आणि तपकिरी खुणा असलेल्या पांढर्‍या मोराचे पांढरे पंख असतात.
वागणूक
लैंगिक निवडीमुळे प्रेरित झालेल्या उत्क्रांतीच्या उत्क्रांतीच्या पंखांच्या सुंदर मोहक प्रदर्शनासाठी भारतीय मोरपट्टी अधिक परिचित आहेत. लग्नाच्या प्रदर्शनादरम्यान मोरांनी त्यांची ट्रेन पंखाच्या रूपाने पसरली आणि त्यांना थरथर कापला. असा विश्वास आहे की पुरुषाच्या प्रभात प्रदर्शनात डोळ्यांची संख्या संभोगातील त्याचे यश निश्चित करते. मोराचे पक्षी त्यांच्या आहारात सवयी लावतात आणि ते किडे, बियाणे, फळे आणि अगदी लहान सस्तन प्राण्यांवर टिकतात. Peacock Bird Information in Marathi ते जमिनीवर लहान गटात चारा करतात ज्यामध्ये एकल नर आणि -5-. मादी आहेत. ते शिकारीपासून बचाव करण्यासाठी उंच झाडाच्या वरच्या फांद्यावर एक गट म्हणून तसेच मुका. चिडल्यावर ते धाव घेऊन पळून जाण्यास प्राधान्य देतात, क्वचितच उड्डाण घेण्याचे निवडतात. लांब ट्रेन असूनही पुरुष आश्चर्यचकितपणे पायी चालत आहेत.
भारतीय मोद्यांना विशिष्ट प्रजनन seasonतू नसतात आणि संभोग साधारणपणे पावसावर अवलंबून असतो. दक्षिण भारतात ते जानेवारी ते मार्च या काळात जुळतात, तर देशाच्या उत्तर भागात ते जुलै ते सप्टेंबर या काळात जुळतात. पुरुष छोट्या छोट्या छोट्या प्रदेशात व्यापतात आणि स्त्रिया संभोगासाठी पुरुषांच्या योग्यतेचे मूल्यांकन करून या प्रदेशांना भेट देतात. पात्र पुरुषांना मादींनी वेढले आहे जे पुरुषांद्वारे वारंवार विवाहसोहळा प्रदर्शनानंतर सोबतीकडे वळतात. भारतीय मोराचा आवाज हा एक कर्कश आवाज काढणारी “की-व्वा” असा मोठा आवाज आहे. हे सामान्यत: प्रजनन हंगामात नरांच्या उपस्थितीची जाहिरात करते, परंतु दुपारी उशिरा आणि अंधारानंतरही शक्यतो भक्षकांविरुद्ध चेतावणी म्हणून ऐकले जाते.
जीवन चक्र
मोर निसर्गात बहुपत्नी आहेत. पेहेन जमिनीत साधारणतः -6- eggs अंडी घालतो आणि शक्यतो उथळ भांड्यात (२ hole–30० दिवस) उकळतो. आईची चोच खाऊन पिलांचे पालनपोषण सुमारे 7-9 आठवडे आई करतात. आई पहेन नंतर पिल्लांना दोरीने फिरत असते आणि शक्यतो त्यांना चारा शिकवते. नर व मादी पिल्ले सुरवातीला वेगळ्या असतात. पुरुष दोन वर्षांच्या वयापासून विशिष्ट पिसारा विकसित करण्यास सुरवात करतात आणि ते सुमारे चार वर्षांनी प्रौढ होतात. रानातील भारतीय मोराचे सरासरी आयुष्य १ 15 वर्षे आहे.
धमक्या आणि संवर्धन
सुंदर पिसांचा वापर सजावटीच्या उद्देशाने व्हावा या मागणीने भारतीय मोराच्या धोक्यात उद्भवली आहे. ते मांसासाठी शिकार करतात आणि शिकार करतात. ते शेतात जवळपास रहात असताना त्यांना त्रास देतात कारण ते पीक धान्य खायला प्राधान्य देतात. वर सांगितलेल्या कारणांमुळे त्यांची शिकार होऊ शकते जरी ती सामान्य पद्धत नाही.
भारतीय मोराला भारतीय पक्षी म्हणून दर्जा मिळाल्यामुळे त्यांना संवर्धनासाठी विशेष प्रयत्न देण्यात आले आहेत. राष्ट्रीय पक्ष्यांची शिकार करणे बेकायदेशीर आहे. भारतीय पीफुलाची एकूण संख्या माहिती नसली तरी, आययूसीएन रेड लिस्टने त्यांना ‘सर्वात कमी चिंता’ असे लेबल लावण्यास मुबलक प्रमाणात आहेत.
प्रख्यात आणि संस्कृतीत ( Peacock Bird Information in Marathi)
मोर हे भारतीय साहित्यात एक वैशिष्ट्यपूर्ण वैशिष्ट्य आहे कारण तिची चमकदार सुंदरता अनेकांना प्रेरणा देते. लोकप्रिय दंतकथांमध्ये, जेव्हा मोर आपला गौरवशाली पिसू प्रदर्शित करतो, तेव्हा ते पावसाचे चिन्ह होते. कार्तिकेया हिंदू देवताचा वाहक प्राणी म्हणून त्यांची प्रतिष्ठित स्थिती आहे. भगवान श्रीकृष्णाला नेहमी त्याच्या डोक्यामध्ये मोराच्या पंखांनी चित्रित केले जात असे. बौद्ध तत्वज्ञानामध्ये मोर शहाणपणाचे प्रतिनिधित्व करतो. मोर आणि त्याचे पंखांचे स्वरुप ही मोगल वास्तुकलेची वैशिष्ट्ये आहेत. लोगो, कापड नमुने तसेच डिझाइनमध्ये वापरण्यासाठी मोर आणि मयूर पंख अद्याप एक लोकप्रिय हेतू आहे.
RELATED POST
FOLLOW ON FB : BLOGSOCH